Βουκουρέστι, μια όμορφη-άσχημη πόλη

Σκέφτομαι ποιες  λέξεις κλειδιά μπορούν να συνοδεύσουν την πρωτεύουσα  της Ρουμανίας, το Βουκουρέστι. Κλείνω τα μάτια, κάνω μια αναδρομή στις μέρες που έζησα εκεί, που περπατούσα στους δρόμους του, καθώς προσπάθησα να καταλάβω τους ρυθμούς, να νιώσω τον παλμό και συνάμα να κατανοήσω τον αντιφατικό χαρακτήρα της πόλης.

Παραφωνία. Αντιθέσεις. Underground. Τσαουσέσκου. Όμως εκεί κρύβεται η γοητεία της πόλης. Στην όμορφη ασχήμια και στην συνύπαρξη πολλών ιστορικών και αρχιτεκτονικών στοιχείων άλλον εποχών, που δημιουργεί ένα ευχάριστο οπτικό παιχνίδι  και που προκαλεί τους επισκέπτες να συμμετέχουν σε αυτό.  

 Δεν ήταν λίγες οι φορές, που είχα την αίσθηση ότι βρίσκομαι σε κάποια υποβαθμισμένη γειτονιά της Αθήνας όπου η σκόνη της πόλης έχει κάτσει πάνω στις πολυκατοικίες ολόκληρες δεκαετίες.

Έχει οπτικό και  κοινωνιολογικό ενδιαφέρον το πως ο καπιταλισμός απλώνει τον ιστό του. Γιγάντιες φωτεινές οθόνες πουαναβοσβήνουν ξεφυτρώνουν σα μαγικά μανιτάρια τοποθετημένες μπροστά από το εγκαταλελειμμένα κτίρια αρ νουβό ή με  στοιχεία που έχουν αναφορές στο ρεύμα του νεοκλασικισμού και του μοντερνισμού δημιουργώντας ανάμικτα συναισθήματα.  

Είναι η βαλκανική αναρχία και έχει τη μορφή μπαλκονιών σε ρυθμό Μπάουχαους  με τα γεράνια απλωμένα κατά μήκος και με το βλέμμα καθώς ανεβαίνει πιο πάνω να συναντά  στις ταράτσες πινακίδες για απορρυπαντικά αναψυκτικά, υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας, σουπερμάρκετ  και εκπομπές στην τηλεόραση.

Στο Βουκουρέστι δε χρειάζεσαι οδηγίες, χάρτη, ή να αναζητήσεις στο Google την ιστορία της χώρας. Όλες οι απαντήσεις βρίσκονται στην άναρχη αρχιτεκτονική της πόλης στα αμέτρητα υβριδικά αμάξια τελευταίας τεχνολογίας, στην ανάγκη της να ξεφύγει από το παρελθόν με ένα άτσαλο τρόπο, με τις κοινωνικές ανισότητες να κραυγάζουν αν παρατηρήσεις τους ανθρώπους της.

Τα κτίρια του Βουκουρεστίου αφηγούνται μέσα από την παρατήρηση διαφορετικών αρχιτεκτονικών ρυθμών όλη την ιστορία από τις αρχές του προ περασμένου αιώνα όταν η Ρουμανία ανεξαρτητοποιήθηκε από την Οθωμανική αυτοκρατορία μέχρι τη στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές.

Στο πλαίσιο, του gentrification, δηλαδή τη σχεδόν βίαιη διαδικασία κατά την οποία ο χαρακτήρας μιας φτωχό -ποιημένης αστικής περιοχής αλλάζει με ταχύτατο ρυθμό προσπαθώντας να προσελκύσει νέες επιχειρήσεις και φθηνό εργατικό δυναμικό.  

Έτσι λοιπόν μοντέρνα cafe, παγωμένα κρουασάν, φούρνοι που ξεφυτρώνουν σε κάθε γωνιά διαδέχονται εγκαταλελειμμένα μεσαιωνικά και αναγεννησιακά κτίρια με μεγάλες πινακίδες που αναγράφουν FOR SALE ή FOR RENT.

Οι φωτογραφίες είναι αποτέλεσμα μιας υποκειμενικής εμπειρίας. Μια αφομοίωση των πληροφοριών που  συνέλεγα μέσα από το σκόπευτρο  σε ένα τόπο που το άσχημο διαδέχεται ή συνυπάρχει με το όμορφο σε μια φαινομενικά ειρηνική συνθήκη.

Τσαουσέσκου, ένας σύγχρονος Δράκουλας

Στις 22 Μαρτίου 1965 ο Τσαουσέσκου εξελέγη γενικός γραμματέας του ρουμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Στην κηδεία του Ντεζ στις 24 Μαρτίου 1965 ο Τσαουσέσκου ως νέος γενικός γραμματέας εκφώνησε τον επικήδειο λόγο. 

Ο σκληροπυρηνικός Τσαουσέσκου, γνωστός για τις ακραίες ιδέες του, την προσωπολατρία και εξουσιομανία του έμεινε στην ιστορία για τις τα δεινά που δημιούργησε και την ακραία φτώχια στην οποία ώθησε το Ρουμανικό λαό.

Η διακήρυξη ενός ευρωπαϊκού προφίλ που αποσκοπούσε στην εξασφάλιση δυτικών δανείων με σκοπό την εκβιομηχάνιση της Ρουμανίας δεν επιτεύχθηκε.  

Το παλάτι του Λαού

Από τη μία το κομμουνιστικό καθεστώς και από την άλλη η μεγαλομανία, με σκοπό την  προβολή δύναμης  που θυμίζει μία φαραωνική εποχή. Αυτή η υπερβολικά  κραυγαλέα ανάγκη για επίδειξη πλούτου και μεγαλείου οδήγησε τον Τσαουσέσκου στην απόφαση  να κατασκευαστεί η μεγαλύτερη Βουλή σε όλη την Ευρώπη.

Αρχικά το κτίριο σχεδιάστηκε σε ψευδονεοκλασικό ρυθμό από μία άγνωστη αρχιτέκτονα,  την Άνκα Πετρέσκου ωστόσο, 700 αρχιτέκτονες συνέβαλαν για να γίνει υλοποιήσιμη  η δημιουργία των τεράστιων διαστάσεων Βουλής του Λαού.  

Μέσα στα πέντε χρόνια ανοικοδόμησης των τεραστίων διαστάσεων οικοδομήματος 20.000 εργάτες εργάστηκαν ασταμάτητα σε 3 8ωρες βάρδιες όλο το 24ωρο σε εξαντλητικές συνθήκες και με τον κίνδυνο να πρωτοστατεί με αποτέλεσμα ένας μεγάλος αριθμός εξ ’αυτών να χάσει τη ζωή του άδικα.

Για να ανεγερθεί το Κολοσσαίο αυτό οικοδόμημα, στο ιστορικό κέντρο της πόλης, ιστορικά μνημεία κατεδαφίστηκαν μαζί με 12 εκκλησίες έξοχης αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας, δυο συναγωγές και 7000 σπίτια.  

Έξ μήνες πριν ολοκληρωθεί η κατασκευή του,η ακραία λιτότητα ναι μεν οδήγησε στην εξόφληση των υπέρογκων δάνειων το 1982 παράλληλα όμως οδήγησε στην εξαθλίωση και στην αντίδραση των Ρουμάνων με αποκορύφωση την εκτέλεση του Τσαουσέσκου και της γυναίκας του Έλενας το 1989 όπου το κομμουνιστικό καθεστώς στη Ρουμανία κατέρρευσε.

Η ανομολόγητη αλήθεια, είναι πως η ανισότητα μεταξύ των ανθρώπων στην πραγματικότητα είναι η φυσική τάξη πραγμάτων. Τόσο πια εδραιωμένη που οποιαδήποτε προσπάθεια να ανατραπεί αυτή η συνθήκη, φαντάζει μάταιη.

Στην περίπτωση της Ρουμανίας η νοσηρότητα ενός  στυγνού δικτάτορα  και η πολυετής δυναστεία (1965 – 1989) του, είχε σωρεύσει τόνους καύσιμου υλικού, αυτό που άναψε την σπίθα της οργής και οδήγησε μέσα σε 10 μέρες στην πτώση του συνέβη την 15η Δεκεμβρίου του 1989.